أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یُتْرَکُوا أَن یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ؛ آیا مردم پنداشتند که وقتی گفتند ایمان آوردیم، رها می شوند، و آزموده نمی شوند؟ 1
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
این مردم ناگزیر، در امتحانی باید بیفتند تا پس از پیامبران خود آزموده شوند، برای آنکه راستگو از دروغگو شناخته شود. 2
و در روایت دیگر آمده است:
مردم، آزموده می شوند، همان سان که طلا آزموده می شود. و خالص می شوند، همان گونه طلا خالص می گردد. 3 امام صادق علیه السلام فرمودند:
همان گونه که خداوند، مرگ مردم را قبل از فرا رسیدن زمان آن می داند، کسانی را که جهاد می کنند، از آنها که اهل جهاد نیستند، باز می شناسد، حتی قبل از خلفت ایشان در این جهان.4
این حقیقت والا، همان انتظار است که بر اساس آن آزمایش صورت می گیرد. در برخی زمانها، شدت این امتحان بیشتر است، که زمان غیبت، یکی از آن زمانها است.
در این دوره، عده ای در بوته آزمایش الهی، با تمام سختی ها ایمانشان را نگاه می دارند. اما این افراد، قلیل و اندک شمارند.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید،( امر ظهور امام عصر علیه السلام) واقع نمی شود، تا اینکه از هم جدا شوید و آزمایش گردید. و باقی نمی مانند، مگر عده ای بسیار اندک … 5
جمعی فراوان، در مقابل فتنه ها و سختی های دوران غیبت، یک یک از دین الهی خارج می شوند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
گاه فرد در حال ایمان صبح می کند، و در حال کفر روز را به شب می رساند. و گاه در حال ایمان شب می کند، و در حال کفر به صبح می رسد! بعضی از شما، دین خود را به متاعی اندک از حطام دنیا می فروشند.6
امروز به یاد او سخن می گویم
شادم همه جا که ردّ پایش جویم
فردا، چه کنم اگر ورق برگردد
لطفی! که تمام عمر، راهش پویم
فتنه های زمان غیبت امام عصر ارواحنا فداه، بسیار خطرناک و سهمگین هستند، امیرالمومنین علیه السلام در این مورد می فرمایند:
نشانه ی آن، هنگامی است که مردم نماز را بمیرانند، امانت را ضایع کنند، دروغ را جایز شمارند، ربا بخورند، رشوه بگیرند، بناهای محکم و مرتفع بسازند، دین را برای دنیا بفروشند، سفیهان را به کار گیرند،... از خویشان خود ببُرند، از هوای نفس پیروی کنند، خونها را سبک شمارند، شهادت های دروغ آشکار شود، فحشا معمول گردد، بهتان و گناه و سرکشی رایج گردد.7
در چنین زمانی اشیت که باید:
- در مقابل سختی ها، صبر پیشه کنیم.
- خود را به ریسمان محکم الهی( امام عصر علیه السلام) پیوند دهیم.
- همواره در حال دعا و راز و نیاز با آن بزرگ باشیم.
- پیوسته، از ایشان بخواهیم که ما را در راه هدایت خویش نگاه دارد، و فرجامی نیکو به عمرمان بخشد.
- عاجزانه بخواهیم که ما را از مهالک خطرناک آخرالزّمان در امان بدارند، و در پایداری و حفظ دینمان، قدم ثابت به ما عطا فرمایند.
بدانیم که اگر در حفظ دینمان بکوشیم و بر سختی های دوران غیبت صبر کنیم؛ امید است چنان که خدای عزوجل می فرماید: به بهشت پروردگار داخل شویم، و از نعمت های جاودانی و بی زوال آن بهره گیریم. 8
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
این مردم ناگزیر، در امتحانی باید بیفتند تا پس از پیامبران خود آزموده شوند، برای آنکه راستگو از دروغگو شناخته شود. 2
و در روایت دیگر آمده است:
مردم، آزموده می شوند، همان سان که طلا آزموده می شود. و خالص می شوند، همان گونه طلا خالص می گردد. 3 امام صادق علیه السلام فرمودند:
همان گونه که خداوند، مرگ مردم را قبل از فرا رسیدن زمان آن می داند، کسانی را که جهاد می کنند، از آنها که اهل جهاد نیستند، باز می شناسد، حتی قبل از خلفت ایشان در این جهان.4
پس این آزمون برای چیست؟
این حقیقت والا، همان انتظار است که بر اساس آن آزمایش صورت می گیرد. در برخی زمانها، شدت این امتحان بیشتر است، که زمان غیبت، یکی از آن زمانها است.
در این دوره، عده ای در بوته آزمایش الهی، با تمام سختی ها ایمانشان را نگاه می دارند. اما این افراد، قلیل و اندک شمارند.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
به خدا قسم، آنچه چشم انتظار آن هستید،( امر ظهور امام عصر علیه السلام) واقع نمی شود، تا اینکه از هم جدا شوید و آزمایش گردید. و باقی نمی مانند، مگر عده ای بسیار اندک … 5
جمعی فراوان، در مقابل فتنه ها و سختی های دوران غیبت، یک یک از دین الهی خارج می شوند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
گاه فرد در حال ایمان صبح می کند، و در حال کفر روز را به شب می رساند. و گاه در حال ایمان شب می کند، و در حال کفر به صبح می رسد! بعضی از شما، دین خود را به متاعی اندک از حطام دنیا می فروشند.6
امروز به یاد او سخن می گویم
شادم همه جا که ردّ پایش جویم
فردا، چه کنم اگر ورق برگردد
لطفی! که تمام عمر، راهش پویم
فتنه های زمان غیبت امام عصر ارواحنا فداه، بسیار خطرناک و سهمگین هستند، امیرالمومنین علیه السلام در این مورد می فرمایند:
نشانه ی آن، هنگامی است که مردم نماز را بمیرانند، امانت را ضایع کنند، دروغ را جایز شمارند، ربا بخورند، رشوه بگیرند، بناهای محکم و مرتفع بسازند، دین را برای دنیا بفروشند، سفیهان را به کار گیرند،... از خویشان خود ببُرند، از هوای نفس پیروی کنند، خونها را سبک شمارند، شهادت های دروغ آشکار شود، فحشا معمول گردد، بهتان و گناه و سرکشی رایج گردد.7
در چنین زمانی اشیت که باید:
- در مقابل سختی ها، صبر پیشه کنیم.
- خود را به ریسمان محکم الهی( امام عصر علیه السلام) پیوند دهیم.
- همواره در حال دعا و راز و نیاز با آن بزرگ باشیم.
- پیوسته، از ایشان بخواهیم که ما را در راه هدایت خویش نگاه دارد، و فرجامی نیکو به عمرمان بخشد.
- عاجزانه بخواهیم که ما را از مهالک خطرناک آخرالزّمان در امان بدارند، و در پایداری و حفظ دینمان، قدم ثابت به ما عطا فرمایند.
بدانیم که اگر در حفظ دینمان بکوشیم و بر سختی های دوران غیبت صبر کنیم؛ امید است چنان که خدای عزوجل می فرماید: به بهشت پروردگار داخل شویم، و از نعمت های جاودانی و بی زوال آن بهره گیریم. 8
پی نوشت :
1. عنکبوت/?
2. تفسیر شریف لاهیجی، ج3، ص 505.
3. بحار الانوار، ج52، ص115، ح35
4. تفسیر کنزالدفائق، ج3، ص232.
5. بحار الانوار، ج52، ص113، ح24
6. الزام الناصب، ص 64و182و195. منتخب الاثر، ص425
7. الزام الناصب، ص 180
8. آل عمران142
