فشار روانی بخش عمده و جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره هر فرد و تجربه‌ای همگانی است که هر کس بکرات آن را در زندگی خود احساس می‌کند. برخلاف تصور عموم، فشار روانی همیشه دربرگیرنده حوادث ناخوشایند و نامطلوب نیست، بلکه می‌تواند محصول موفقیت‌های خوشایند نیز باشد.
روان‌شناسی مردان طی ده‌ها سال تحقیقات تا حد زیادی مشخص کرده است که فشار روانی در مردان نه تنها باعث تغییرات در انتقالات جریانات عصبی، ترشحات غدد و حرکت ماهیچه‌ها می‌شود، بلکه رفتار مردان را نیز تغییر می‌دهد. مردان تحت فشارهای روانی ممکن است کمتر غذا بخورند، بیشتر سیگار بکشند، دیرتر خوابشان ببرد و خیلی زودتر از خواب بیدار شوند. همچنین ممکن است نشانه‌هایی چون سردرد، خستگی مفرط، دردهای قفسه سینه، احساس نگرانی، داشتن اسهال یا یبوست و غیره را داشته باشند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند زنان دوبرابر مردان در معرض خطر علائم فشار روانی هستند، زیرا آنان دارای سیستم تولید مثلی هستند که هم تولید فشار روانی می‌کند و هم در مقابل اثرات فشارهای روانی بسیار آسیب‌پذیر است. برای مثال زنان در برابر اختلالات قاعدگی، سردردهای میگرنی، نگرانی‌های ناگهانی، افسردگی و اختلال در تغذیه مانند بی‌اشتهایی روانی و پراشتهایی روانی حساس هستند، با وجود این مردان در معرض خطر بالاتری در برابر علائم فشارهای روانی قرار دارند که آن مرگ زودرس است.
نشانه‌های خطرناک فشار روانی در مردان
یکی از جاافتاده‌ترین تفاوت‌های جنسیتی در سلامت این است که امید زندگی مردان در جهان به طور متوسط 3 سال کمتر از زنان است. چیزی که کمتر به آن توجه شده این که میزان شکاف جنسیتی میان نواحی بسیار متغیر است.
برای مثال، در اروپای غربی امید زندگی مردان 11 سال کمتر از زنان است، اما در کشورهایی مثل افغانستان که در آنجا موسسات مذهبی، فرهنگی و قانونی به گونه‌ای است که زنان به اندازه کافی به خدمات اجتماعی و سلامت دسترسی ندارند، امید به زندگی مردان برابر یا بیشتر از زنان است. مردان باور دارند این تفاوت از سخت کار کردن و فشار روانی است. در حالی که زنان بر این باورند که مردان مراقبت سلامت خود نیستند. به هر حال شواهدی نشان می‌دهد جنبه‌های دیگری از مرد برتری بر نگرش و رفتار مردان در ارتباط با سلامتشان تاثیر می‌گذارند و آنان را به گزینش شیوه‌ای وا می‌دارد که برای سلامتشان مضر است.
معمولا مردان به این علائم اولیه توجه نمی‌کنند، آنان را نادیده می‌گیرند و ممکن است زمانی تصمیم بر معالجه بگیرند که خیلی دیر باشد. برخی از این نشانه‌های اولیه که در بدن ظاهر می‌شوند، عبارتند از: تنفس سریع، خستگی مزمن، سوزش در قلب و حالت تهوع. برخی دیگر از علائم اولیه در رفتارهای مردان مشاهده می‌شوند مانند زیاد سیگار کشیدن، پرخوری یا خوردن مشروبات الکلی ، عصبانیت و احساس بدبینی. حالت تدافعی، افسردگی، بی‌نظمی، بی‌اعتنایی، وابستگی و اشکال در تصمیم‌گیری، هر یک نشانه‌هایی هستند که امکان دارد ابتدا به صورت خفیف یا متناوب بروز کنند، اما همچنان که فشار روانی ادامه می‌یابد ، این علائم نیز بیشتر می‌شوند و شدت آنها هم افزایش می‌یابد .
فشار روانی شغلی مردان
در دنیای متغیر امروزی که ماهیت کار و شغل نیز در حال تغییر است، فشار روانی شغلی بیش از هر زمان دیگر، برای سلامت کارکنان و همچنین سلامت سازمان‌ها، یک تهدید جدی به حساب می‌آید. معمولا فشار روانی شغلی مردان با نشانه‌های جسمانی، روانی و رفتاری همراه است. سردردهای مزمن، اختلالات خواب، مشکلات تمرکز، نارضایتی شغلی، روحیه کاری پایین، افسردگی، اضطراب، بی‌حوصلگی، غیبت از کار و ترک محل خدمت از نشانه‌های شایع فشار روانی ناشی از کار در مردان است.
مهم‌ترین عوامل ایجادکننده فشار روانی مردان در رابطه با شغلشان عبارت است از : عدم درآمد کافی، از دست دادن کار، تغییر شغل (به علت تغییر محل کار یا حتی ارتقا)، محیط کاری ناسالم، ساعات کاری نامناسب و همچنین فقدان انگیزه کافی در کار.
معمولا مردان با این دید به اجتماعی شدنشان ادامه می‌دهند که مهم‌ترین جنبه زندگی‌شان، شغلشان است و در کار منزل و بچه‌داری کمترین یا دومین نقش را دارند. تعارض بین انتظارات اجتماعی و واقعیت زندگی شخصی و خانوادگی مردان بر فشار روانی و بیماری‌های مرتبط با فشار روانی در آنان منجر می‌شود.
بنابراین مردانی که زیر فشار روانی ناشی از کار هستند ، لازم است بیشتر از خود مراقبت کنند. آنان اگر خواستار آنند که در شغلی بیشتر پیشرفت کنند، داشتن کنترل در تصمیم‌گیری شرط لازم برایشان است.
مردان باید به ذهن خود فشار نیاورند و نسبت به آن بی‌رحم نباشند. از خود انتظار نداشته باشند که هر طور شده ادامه بدهند و به هر قیمت که شده کار را تمام کنند، چراکه قیمت آن ممکن است برایشان گران تمام شود.
پیشنهادهایی برای کاهش فشار روانی مردان
- به داشتن تعادل در زندگی بها بدهید.
- اگر در زندگی زناشویی خود با همسرتان مشکل دارید، سعی کنید احساساتتان را با همسرتان در میان بگذارید و در صورت لزوم به یک مشاور مراجعه کنید.
- هیچ‌گاه دعا و نیایش را از یاد نبرید، چراکه دعا و نیایش از شدت اضطراب می‌کاهد و در دل‌ها امید می‌کارد.
- سیستم حمایتی قوی‌ای از دوستان و خویشاوندان ایجاد کنید.
- اگر همیشه وقت کم می‌آورید ، حتما در مدیریت زمان خود تجدیدنظر کنید. سعی نکنید همه کارها را با هم انجام دهید، بلکه در انجام کارهایتان برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی داشته باشید.
- به اندازه کافی استراحت و خواب داشته باشید. خواب خوش، داروی موثری است که تمام باتری‌های بدنتان را شارژ می‌کند.
- هنگام بیماری وانمود نکنید بیمار نیستید. خود را فدای کار نکنید، بلکه آنقدر به خود استراحت بدهید تا توانایی انجام کارها را بازیابید.
- می‌توان گفت نشانه‌های فشار روانی در مردان یک‌شبه به وجود نمی‌آیند. وجود سال‌ها فشار روانی و ترکیب آنها در رقابت‌های کوتاه و بلندمدت با آسیب‌پذیری‌های طبیعی مردان و رفتارهایشان و تاریخچه زندگی‌شان باعث می‌شود مردان دچار فشار روانی شوند.
آقایان محترم ،مرد بودن الزاما به معنی نادیده گرفتن خود و تحمل فشار زیاد نیست بلکه اگر می خواهید مرد موفقی باشید و باعث افتخار خانواده و فرزندان خود گردید ،بهتر است در ابتدا به فکر سلامتی خود بوده و با آرامش برای مبارزه با مشکلات زندگی گام بر دارید.
منبع : جام جم آنلاین - با تغییر و تلخیص
