غذاهای سرد ، خوراکی‌های گرم
 یکی از باورهای سالخوردگان سرد و گرم چشیده جامعه ما آن است که معتقدند برخی مواد غذایی ماهیت «گرم» و در مقابل برخی دیگر ماهیت «سرد» دارند. آنان عقیده دارند خوردن زیاد از حد سردی و گرمی‌ها هر کدام به تنهایی می‌تواند عوارض و عواقب زیانبار و آزاردهنده‌ای داشته باشد که تنها این آثار سوء می‌تواند با تعادل و سازگاری سودمند میان سردی و گرمی بر جسم و جان انسان خنثی شود.

چنین است که مادران ما به عنوان مثال:  آش رشته، کشک بادمجان و کله‌جوش را با نعناداغ می‌پزند یا این که برخی افراد باتجربه هنگام بروز سوء هاضمه و دل درد شدید که پیامد خوردن گوجه سبز، چغاله، هندوانه، دوغ و ... است بی‌درنگ عرق نعناع و نبات تجویز می‌کنند. تا این که گرمی، اثر هولناک و رنج‌آور آن سردی‌ها را خنثی سازد.

در حقیقت باید گفت: این دانش تجربی سرد و گرم چشیده‌های روزگار در واقع برآیند یافته‌های دانشمندان طب سنتی ایران است که با تکیه بر صدها سال تجربه بر روی مواد غذایی به این نتیجه دست یافته‌اند. آنان با دیدن نشانه‌هایی که پس از خوردن غذاهای گوناگون در افراد پدید می‌آید سردی و گرمی را این‌گونه شرح داده‌اند.

سردی در اثر مصرف غذاهایی است که پس از مصرف، سبب بروز یا تشدید ضعف عمومی بدن، سستی مفاصل، سردی بدن، خمیازه، خواب‌آلودگی، کم‌حوصلگی، اضطراب، سرگیجه، افسردگی، سردرد، آبریزش از دهان، تهوع، تکرر ادرار، نفخ معده و افکار وسواسی  می‌گردد و گرمی نیز در اثر مصرف غذاهایی است که پس از مصرف سبب بروز سرعت در سخن گفتن، بی‌تابی، آشفتگی،  چالاکی، خشم، بی‌خوابی، زرنگی و زودفهمی، ‌تندی نبض، نمایان شدن رگ‌ها، سرخی پوست و تشنگی زیاد می‌گردد.

بر این اساس پژوهشگران معتقدند: سردی‌ها بیش از گرمی‌ها بر خلق و خوی انسان اثر نامطلوب دارند و می‌توانند سبب  تشدید افسردگی و بروز افکار وسواسی در افراد گردند. در این رابطه آنان دریافته‌اند که این سیستم به طور ژنتیک منتقل می‌شود و خصوصیات مزاجی افراد از طریق ژنتیک به ارث می‌رسد.

انواع غذاهای سرد و گرم

براساس یافته‌های دانشمندان طب سنتی برخی غذاهایی که به عنوان سردی برشمرده‌اند، شامل: ماست، خیار، هندوانه، گوجه، برنج، ترشی، ماهی، گیلاس، سیب‌زمینی، پرتقال، عدس،  دوغ، گوشت گوساله، لیموشیرین، آب‌لیمو، کاهو، آبغوره، انار و چایی بدون قند می‌باشد و شماری از گرمی‌ها نیز شامل: آب‌نبات، شیره، عسل، خرما، موز، مربا، شیرینی، کشمش، گردو، خربزه، گلابی، سیر، روغن، هل، غذاهای گوشتی و فسنجان  می‌‌باشد.

بر این اساس مصرف کربوهیدرات‌ها (قندها)‌ به عنوان غذایی میان‌وعده می‌تواند سبب کاهش خستگی و افسردگی و ازدیاد هوشیاری در مصرف‌کننده گردد، به طور  کلی با خوردن متعادل برخی کربوهیدرات‌ها معمولا یک ماده شیمیایی به نام «سروتونین» در مغز آزاد می‌شود که این ماده آرامبخش و تنظیم‌کننده وضع و حالت انسان به شمار می‌آید و باعث تقویت عواطف و احساسات می‌شود.

البته مقادیر زیاده از حد مصرف چنین موادی هم می‌تواند سبب تشدید حالت افسردگی گردد. شاید به همین دلیل است که برخی مواد پرکربوهیدرات نظیر: سیب‌زمینی و برنج در زمره سردی‌ها به شمار آمده‌اند.

نکته: با توجه به این که تاثیر داروهای ضدافسردگی دست‌کم چند هفته پس از مصرف آنها در بیماران دیده می‌شود و بالعکس تاثیر غذاها بسیار زود و بدون فاصله است جا دارد پژوهش‌های گسترده‌ای درباره تاثیر غذا بر خلق و خوی انسان از جمله افسردگی انجام گیرد.