برای اکثر جوانان، پس از تصمیم گرفتن برای ازدواج و انتخاب همسر مناسب، سپری شدن دوران عقد و کسب استقلال مالی حساس ترین برهه زندگی آن ها به شمار می رود.
دوران عقد که در جامعه ما از زمان جاری شدن صیغه عقد شروع می شود و تا شروع زندگی مشترک ادامه می یابد، دورانی حساس، پرالتهاب و از سویی خاطره انگیز و پرطراوت است. در این دوران، نوعروس و تازه داماد که دوره جدیدی را تجربه می کنند با استفاده از تجربه و کمک هر 2 خانواده، آرام آرام به سوی زندگی مشترک گام برمی دارند و خود را برای زندگی و چالش های پیش رو آماده می کنند. به این سبب آماده شدن برای این دوران حساس و رفتارهای منطقی و عاقلانه خانواده ها بر شکل گیری یک زندگی باثبات و سالم که قرار است زوجین پایه های اصلی آن باشند، اهمیت بسیاری دارد. دکتر علیرضا شریفی استاد پژوهشگاه تعلیم و تربیت درباره مدت زمان ایده آل دوران عقد به خبرنگار ما گفت: طبق مطالعات انجام شده 4 تا 9 ماه بهترین فاصله زمانی برای طول دوران عقد است. در این مدت باید هر دو طرف پس از فروکش کردن هیجان های جوانی، عاقلانه تر وارد زندگی مشترک شوند تا مشکلات بعدی به وجود نیاید.
دکتر کیمیایی درباره شناخت طرفین از یکدیگر در دوران عقد می گوید: هر یک از طرفین ابتدا باید هویت مستقلی به عنوان یک فرد بالغ پیدا کرده باشد، تا بتواند نسبت به همسر آینده خود شناخت پیدا کند و هم چنین به بلوغ عاطفی رسیده باشد و قدرت مدیریت عواطف و احساسات خود را داشته باشد و مهم تر از همه این که قدرت حل مسائل زندگی را پیدا کرده باشد، یعنی آمادگی رویارویی با مشکل و حل آن را داشته باشد. وی تاکید کرد: شناخت زوجین از یکدیگر باید تا حدودی در مراحل خواستگاری و نامزدی صورت گرفته باشد تا پس از عقد، زمینه مناسبی برای تشکیل زندگی مشترک وجود داشته باشد. وی می افزاید: ازدواج شامل چهار مرحله آشنایی ، شناخت یا نامزدی، صمیمیت و سپس ازدواج است. در مرحله اول زوجین تحت نظارت خانواده ها با یکدیگر آشنا می شوند و خصوصیات مشترک اخلاقی خود را ارزیابی و نسبت به یکدیگر شناخت پیدا می کنند. این شناخت بعدها به صمیمیت و سپس ازدواج می انجامد. وی تاکید کرد: کنترل، نظارت و مدیریت خانواده ها در مرحله آشنایی و شناخت بسیار اساسی و پراهمیت است و جلسات خواستگاری مرسوم می تواند 10 بار تکرار شود تا دختر و پسر نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کنند.
مشاور خانواده با اشاره به این که ازدواج برای جوابگویی به 2 نیاز صورت می گیرد، اظهار داشت: نیاز به داشتن مکمل و نیاز به داشتن همراهی که وجوه مشترک اخلاقی با فرد داشته باشد، ضروری ترین نیازها در دوران عقد است. اگر 2 طرف در مسیر برآوردن این 2 نیاز گام بردارند و روی مواردی که با هم تفاهم دارند سرمایه گذاری کنند و روابط ایجاد شده را مبتنی بر احترام متقابل و درک و فهم دوسویه برقرار کرده باشند، باید گفت اساسی ترین نیازهای آنان در دوران عقد به درستی برآورده شده است. بنیاد یک زندگی سالم و متعهدانه از دوران عقد بنا می شود و عبور از این مسیر مخاطره آمیز نیازمند درایت و رفتار صحیح از سوی خانواده هاست.
دوران عقد با تمام فراز و نشیب ها و تلخ و شیرینی ها باید ظرف مدت معقولی به زندگی مشترک بینجامد. دکتر علیرضا شریفی درباره معایب طولانی شدن دوران عقد می گوید: زوجین پس از مراسم عقد به لحاظ روانی آماده اند تا از همه مواهب همسری بهره ببرند اما طولانی شدن این روند به سرخوردگی و ناسازگاری می انجامد و ممکن است در زندگی مشترک آن ها تاثیر منفی بگذارد. وی تاکید می کند طول دوران عقد کم تر از 4 ماه و بیشتر از یک سال توصیه نمی شود زیرا طرفین را دچار چالش های جدی می کند.
دکتر کیمیایی درباره مشکلات دوران عقد طولانی مدت اظهار داشت: دخالت اطرافیان، مقایسه زوجین با دیگران، انتظارات غیرواقعی، بروز سوءتفاهم های حل نشده، توافق های مبهم هنگام عقد، حرمت شکنی و مسائل مالی از مهم ترین مشکلات جوانان و خانواده ها در این دوران است که باعث می شود زوجین به اهداف این دوره دست نیابند. وی افزود: دوران عقد از نظر روان شناسان دوران کودکی زناشویی است، بنابراین آسیب دیدن این رابطه مانع جدا شدن زوجین از خانواده ها می شود و به دستیابی آن ها به یک هویت مستقل برای تشکیل یک زندگی مشترک لطمه می زند. به عبارت دیگر طولانی شدن دوران عقد مانع پی ریزی صحیح پایه های زندگی مشترک می شود و وقتی دوران عقد طولانی می شود فرآیند جدایی از خانواده دچار مشکل می شود.
مشاور خانواده درباره مشکلاتی که در دوران عقد رخ می دهد، می گوید: این مشکلات شامل 2 دسته درون فردی و برون فردی است و باید توسط فردی صاحب نظر و بی طرف حل و فصل شود، فردی که زوجین و خانواده ها او را قبول داشته باشند. یاری گرفتن از بزرگترها و ریش سفیدها هم می تواند به حل مشکل کمک کند .اما در صورت حل نشدن مشکل آن ها باید به مشاوره خانواده مراجعه کنند. وی درباره این که برخلاف مشکلات و اختلاف نظرها در بسیاری از موارد، خانواده ها زوجین را به شروع زندگی مشترک سوق می دهند اظهار داشت: تعارض و مشکلات حل نشده در دوران عقد، بار روانی و هیجانی برای زوجین دارد و می تواند به ایجاد مشکلات بزرگ تر بینجامد و به عبارت دیگر تمام مشکلات و اختلاف نظرها باید در دوران عقد حل و فصل شود تا یک زندگی باثبات پایه گذاری شود. او در ادامه افزود: مهم ترین توصیه من به خانواده ها این است که وقتی دختر یا پسری ازدواج می کنند، استقلال و آزادی آن ها را به رسمیت بشناسند. بسیاری از والدین به دلیل وابستگی های شدید به فرزندان خود، حاضر نیستند استقلال او را به رسمیت بشناسند و از دخالت های بی مورد که اغلب ریشه در ناکامی های خودشان دارد، بپرهیزند. آن ها باید سوءتفاهم ها و تعارض ها را در مناسب ترین زمان حل و فصل کنند و نگذارند یک سوءتفاهم کوچک، مشکلات بزرگ تر بیافریند.
دکتر کیمیایی درباره این که چگونه باید چشم جوانان را به روی وقایع دوران عقد باز کرد و استدلال جوانی را که مصر است در دوران عقد بر مشکلات موجود غلبه کند محکوم کرد، گفت: من فکر می کنم بهترین کمکی که می توان به این جوان کرد این است که ببینند چه کسی روی جوان نفوذ دارد. ممکن است مبنای برخورد این جوان با خانواده اش و عدم نصیحت پذیری او، رابطه بیمار با خانواده خودش باشد. در نهایت آن ها می توانند از یک مشاور توانمند کمک بگیرند. به گفته وی قضاوت درباره رابطه ای که 8 ماه تا یک سال عمر نداشته باشد، غیرممکن است. بنابراین طی یک سال می توان قضاوت درستی از یک رابطه سالم داشت و به عقیده ما مبنای طول دوران عقد هم همین است و البته این مدت برحسب شرایط می تواند متغیر باشد.
مشاور خانواده درباره ازدواج های پرخطر گفت: زوجینی که قبل از ازدواج شناختی از یکدیگر ندارند، به احتمال فراوان پس از ازدواج دچار مشکل می شوند و ازدواج یک تصمیم اساسی در زندگی است که باید پس از شناخت کامل گرفته شود و منطقی نیست که اول تصمیم گرفته شود و سپس مورد ارزیابی قرار گیرد. وی افزود: جدا شدن از خانواده اصلی، برقراری ارتباطات جدید عاطفی و اجتماعی، برقراری هویت جدید و مبنا قراردادن آن برای تشکیل زندگی مشترک از مهم ترین اتفاقاتی است که در دوران عقد رخ می دهد.احترام و تفاهم خنثی کننده تمام مشکلات است و زن و شوهر می توانند با وجود تمام تعارضات و مشکلات برای خود امنیت به وجود آورند.
شمیم
