با سلام
بارها شده است که در یک موضوعی خود را سرزنش کرده و برای خود تعهدی ایجاد کرده ام در برخورد مجدد با آن موضوع تکرار اشتباه قبل را نکنم و نشده است. قضاوت زود هنگام را می گویم.مسئله بسیار مهمی که امروز به سادگی از کنار آن رد شده و متاسفانه به راحتی در مورد دیگران قضاوت نابجا می کنیم.
دو مسئله مهم است:
الف.در مورد دیگران قضاوت زودهنگام نکنیم.ابتدا مطمئن شده سپس حکمی جاری کنیم.
ب.بعد از پی بردن به اشتباه جرئت عذرخواهی از طرف مقابل را داشته باشیم.
بیایید همین الان بشینیم یه چرتکه بندازیم ببینیم چقدر در زندگی پیش داوری کردیم و چقدر این پیش‌داوری‌های ما غلط از آب درآمده...فکر کنیم با پیش داوری‌های غلطمون چقدر با آبرو و شخصیت انسان‌ها بازی کردیم؟
فلانی چون در نگاه اول نظرمون رو جلب نکرد پس تا آخر دیگه اصلا هرکاری بکنه فایده نداره... (متاسفانه در مملکت ما برخورد اول خیلی مهمه چون تمام شخصیتت رو در همون لحظه‌ی اول مورد نقد و بررسی قرار میدهند و بدون اینکه چیز زیادی ازت بدانند طبقه‌بندی می‌کنند.
بعضی ها یکی دوبار درباره شخصیت دیگران بر اساس همان رفتارهای اول قضاوت کرده اند و بعدش اتفاقی ، قضاوتشان درست از آب درآمده و حالا هی پشت سر هم در همان اولین دیدار ، قضاوت خودشان را کرده و بدبختانه آن قضاوت را نیز با افتخار بـه دیگران اعلام می کننـد . در ایـن آدم ها این باور غلط به وجود آمده است که قضاوت زود هنگام درباره دیگران نشانه تجربه بیشتر ، خردمندی ، آدم شناسیو شخصیت شناسی است .
معمولاً پیش داوری ما درباره گروهی که خودمان عضو آن هستیم کاملاً مثبت و درباره گروه های دیگران کاملاً منفی است .
مثلاً پیش داورها ، خانواده خودشان را از همه خانواده ها بهتر و شهر خودشان را از همه شهرها بهتر می دانند و در مقابل درباره همه خانواده ها و شهر های دیگر پیش داوری منفی دارند .
اما چه کنیم؟اگر مصادیق قضاوت های زود هنگام خودمان را در ذهن مرور کنیم می فهمیم چقدر مبتلا به این آسیب هستیم.باید سعی کنیم با کسی که میخواهیم درباره اش قضاوت کنیم وقت بیشتری بگذرانیم ، یعنی بجای اینکه به خاطر پیش داوری های ذهنی مان در مورد رفتار یا شخصیت یک نفر از او دوری کنیم ، برویم با او صحبت کنیم ، حرفهایش را بشنویم و رفتارهایش را ببینیم. به دفعات لمس کرده ایم وقتی که با یک نفر اوقات بیشتری را می گذرانیم معمولاً نگاهمان به او انعطاف پذیرتر می شود و بیشتر او را می پذیریم . گاهی هم بر عکس ، قضاوت اولمان ثابت و معلوم میشود که شما درست گفته اید . فقط به خاطر خودتان هم که شده با خودتان شرط نبندید و فقط به دنبال نشانه هایی نباشید که فرضیه تان را تائید کند .
حالا اگر عادت هم داری که هوش شخصیت شناسی خودت را امتحان کنی ، لااقل مثل دانشمندها عمل کن یعنی اینکه اولین چیزی که به ذهنت میرسد بعنوان فرضیه بپذیر ، نه قانون . به این فرضیه تعصب نداشته باش و ببین در طول زمان ، تجربه در مورد فرضیه تو چه می گوید . یکی از روش هایی که این انعطاف پذیری را آسان تر می کند این است که قضاوت خودتان را همان اول به دیگران نگوئید تا بعداً بخواهید پایش بایستید .
وقتی که داریم درباره یک آدم پیش داوری و این پیش داوری را به همه اعلام می کنیم فقط یک درصد احتمال دهیم که یک نفر حرف شما را قبول کند و دقیقاً بر اساس حرف شما با آن آدم رفتار کند . یا اینکه همان یک نفر این پیش داوری شما را به دیگران هم بگوید و یک کلاغ چهل کلاغی به راه بیفتد که کلاغ اول و علت العللش خود شما بوده اید . می دانیم داریم چه فاجعه ای را رقم می زنیم ؟لطفاً غرور و خودخواهی خودمان را کنار بگذاریم و زندگی دیگران را با قضاوت های کوچکتان به گند نکشیم . لطفاً !
حالا گیرم کـه تـو یکی دو بار چند تا آدم از فلان محله شهر را دیده ای که رفتارهای منفی و مشخصی کرده اند . حالا دیگر هر وقت که آدمهایی از آن محل را دیدی باید فوری به شان برچسب بزنی و همان رفتارها را به آنها هم نسبت بدهی ؟ می گویید « آدم از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود » عزیز من مگر این دو تا آدمی که دیده ای یک نفر هستند که می گویی آدم از یک سوراخ دو بار گزیده نمیشود . آدم ها ممکن است زمین تا آسمان با هم فرق کنند . قضاوت زود هنگامتان یک روز شما را پشیمان می کند .
و در آخر
اصلاً اگر همه توصیه های بالا را هم رعایت نکنید این توصیه را رعایت کنید کفایت می کند . همیشه چند تا سئوال را گوشه ذهنتان ذخیره کنیـد و وقتـی داریـد درباره یک نفر قضاوت می کنید آنها را مثـل یک زنگ بـه صدا در آورید « آیا نگرش من به این آدم کلاً درست است ؟ »« آیا همه واقعیت ها را درباره این آدم می دانم ؟» و « آیا به جای در نظر گرفتن تصویر کامل این آدم روی چند ویژگی منفی تمرکز نکرده ام ؟ »
