اشاره:
محمد صادق کوشکی، دانش آموخته مقطع دکترای اندیشه سیاسی، از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و مدیر گروه معارف اسلامی آن دانشگاه است که سابقه حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل را دارد.او مدت چند سال مسئولیت دفتر هنر و ادبیات مرکز اسناد انقلاب اسلامی را نیز بر عهده داشت. کوشکی از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق (ع)و فعالان بسیج دانشجویی و مذهبی بسیاری به سخنرانی پرداخته است چندین کتاب و مقاله درباره ی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)و تفکر بسیجی از او منتشر شده است.
موضوع بحث ما ویژگی تفکر بسیجی از دیدگاه امام خمینی (ره) است. حضرت امام(ره)می فرمایند که «اگر تفکر بسیجی بر این مملکت طنین انداز بشود، کشور از آسیب ها و خطرات مصون می ماند، و گرنه ما بایسیتی هر لحظه منتظر خطر باشیم».می خواهیم بدانیم، این تفکر دارای چه ویژگی هایی است و آن را از تفکرات دیگر متمایز می سازد؟
-چند تا ویژگی در این زمینه به ذهنم می رسد:
یک)بسیجی کسی است که هویت خودش را از دین یا به تعبیر حضرت امام (ره)از اسلام ناب گرفته باشد و در واقع این قرائت از اسلام، هم قرائت شیعی و قرائت علوی از اسلام است و هم قرائت حسینی و جعفری و مهدوی؛ این بسیجی تفکرش، عملش و هر آنچه که از وی صادر می شود، در راستای اسلام ناب است.
دو)بسیجی کسی است که اهل اراده است و جز به خودش و توانایی های اعتقادی خود، به چیزی تکیه ندارد و دست امید به سوی کسی غیر از خدای خودش دراز نمی کند؛ برای انجام وظایفش، منتظر هیچ کسی و هیچ چیزی نیست، بلکه صرفاً در هر لحظه به این فکر می کند که چه تکلیفی دارد و چگونه باید به بهترین نحو، تکلیفش را انجام بدهد. تفاوت بسیجی با سایر افراد این است که دیگران اگر زمینه فعالیت فراهم بشود، کاری می کنند، اما اگر زمینه فراهم نشد، نه، ولی بسیجی منتظر نمی ماند بلکه زمینه فعالیت را فراهم می کند و خودش مشغول انجام تکلیفش می شود.اینکه به چه قیمتی و با چه هزینه ای و با چه صورتی، چندان برایش مشکل نیست. خودش این مشکلات را حل می کند.
سه)بحث دیگر این است که بسیجی نگاه تکلیف محور به جهان دارد؛ کسی است که دنیا را عرصه تکلیف می داند و محور همه فعالیت هایش را تکلیف شرعی می داند به همین خاطر، تنها چیزی که برایش اهمیت دارد، این است که به تکلیف شرعی اش عمل کند اینکه در واقعیت آیا مابه ازایی دارد یا نه؟ بازتابش در بین دیگران چیست؟ چه تأثیری دارد؟آیامسخره اش می کنند؟آیا قدرشناسی نمی کنند؟ بی مهری یا کم مهری می کنند؟ دیگر این گونه مسایل برایش مهم نیست!در قبال انجام تکالیف، هیچ توقع و چشم داشتی از هیچ کس ندارد تنها چیزی که برایش مطرح نیست این است که به چشم بیاید چون احساس می کند که تکلیف الهی خودش را انجام می دهد که تنها مخاطب این عمل و نیت، خداوند است و به همین خاطر دیگر نگاهش به چپ و راست، این سمت و آن سمت،به مردم و رسانه ها، مقامات حکومتی و مسئولین بنیاد فلان نیست و به هیچ کس از اینها چشم داشتی ندارد.
چهار)بسیجی کسی است که چند بِعدی است و در عین حال که فردی مثبت، سازنده و نمونه است. به عنوان همکار و یک کارگر یا کارفرما و به عنوان یک فروشنده یا خریدار یا به عنوان یک شهروند، سعی می کند دین در تمام عرصه های زندگی اش حضور و تجلی داشته باشد.در عرصه های سیاسی هم اهل تحلیل و اهل فهم سیاسی است. در عرصه های اجتماعی، اهل حضور مؤثر و مثبت است.صحنه حضورش هم محدود به محله و شهر و استان و کشور خودش نیست.نگاهش بین المللی و جهانی است؛ تمام مردم دنیا را عرصه فعالیت و خدمت خودش می داند جنگ خودش را جنگ فقر و غنا و یک جنگ عقیدتی می داند که محدود به هیچ جغرافیا و مرزی نیست.برای جهاد، هیچ حدومرزی نمی شناسد و تنها چیزی که حد و مرز جهاد بسیجی را مشخص می کند، تکلیف است؛ یعنی اگر بسیجی در عرصه ای وارد نشود، به این معنی است که در آنجا وسع و توانایی نداشته و یا در آنجا احساس تکلیف نکرده است.اینها خصوصیاتی است که ما می توانیم در جای جای بیانات، افکار و پیام های حضرت امام (ره)جستجو کنیم.این خصوصیات را برای بسیجی به معنای اعم و نه به معنای کسی که مثلاً در مقطع خاصی از تاریخ کشور ما جبهه رفته باشد، به کار برده اند تعریف حضرت امام (ره) از بسیجی این است که «یک دفتری است که عضویت آن را تمام خوبان عالم، از آدم (ع)تا خاتم (ص) امضا کردند».
با این ویژگی هایی که حضرت عالی در مورد بسیجی از دیدگاه امام (ره) فکر فرمودید، سؤال ما این است، چگونه باید تفکر بسیجی را به نسلی که نمونه عینی و عملی آن را در دوران دفاع مقدس و یا سال های انقلاب ندیده ، انتقال داد؟
-با تعریف حضرت امام (ره)درباره ی بسیج اگر همین امروز فردی، هویت دینی اش را به طور کامل حفظ کند و به اندیشه ها و آثار و افکار حضرت امام رجوع بکند، بسیجی است.البته آشنایی با سال های دفاع مقدس، به ما کمک می کند که ما آن تعاریف و مفاهمی را که حضرت امام به آن اشاره کرده است را به صورت بیرونی و تبلور یافته ببینیم و با شاخصه های عینی اش که در سال های دفاع مقدس قابل مشاهده بود، آشنا شویم، نه اینکه در این عملیات چند نفر دشمن کشته و اسیر شدند و یا چه مقدار جغرافیای کشور آزاد شدند. نه! بلکه یک نگاه انسانی، به فضای دفاع مقدس و روابط انسانی که بین خود رزمنده ها، بین رزمنده ها با فرماندهان یا بین رزمنده ها با حضرت امام (ره)، بین رزمنده ها با دشمن، بین رزمنده ها با مردم برقرار بود و... بیندازیم و تأمل بکنیم؛ اگر آنها خوب شناخته شوند این سال های دفاع مقدس می تواند از آن مفاهیم نظری که حضرت امام در توصیف بسیج و تفکر بسیجی ارائه کرده است، الگوهای عملی و عینی به دست ما بدهد.
آقای دکتر!به صورت مشخص تر می خواهیم بدانیم که در نظر امام راحل، تفکر بسیجی چه نسبتی با عدالت گستری و عدالت طلبی و فقر ستیزی دارد؟
- وقتی می گوییم بسیجی هویت خودش را از اسلام ناب می گیرد، اهل تکلیف است و با خصوصیات چند گانه ای که از آن تفکر مطرح کنیم، بسیجی نمی تواند بر کنار از عدالت و بی تفاوت به بی عدالتی و رواج فساد در جامعه باشد. اگر به این تعبیر حضرت امام (ره)در وصیت نامه شان که در خصوص بحث عدالتخواهی است توجه جدی شود که می فرمایند «هدف از ارسال تمام رسل و مبعوث شدن همه انبیا (ع) اقامه قسط در بین مردم است، عیناً ترجمه ای از آیه 25 سوره حدید است.
طبیعی است که یک بسیجی با چنین اندیشه ای، قطعاً عدالتخواه خواهد بود و از آن طرف، فقر در نگاهش به عنوان یکی از مصادیق و پیامدها و زاده های بی عدالتی و خیلی منفور است؛ طبیعتاً برای اینکه اهداف دین در جهان گسترش یابد، در راه برقراری عدالت و ریشه کنی ظلم و فقر مبارزه می کند.
بی مناسبت نیست خاطره ای نقل کنم که مرتبط به بحث عدالت خواهی است. تقریباً قبل از کربلای چهار بود که بچه های لشکر 34 عاشورا در پادگان مستقر بودند. تعدادی از بچه ها برای غذا در صف ایستاده بودند.یکی از فرماندهان گردان در اثر بی توجهی یا عجله ای که داشت، بدون نوبت غذا گرفت. یک نوجوان پانزده -شانزده ساله ای که ته صف ایستاده بود، خیلی صریح یقه ی آن فرمانده را جلوی همه گرفت و با صراحت گفت:«ما می جنگیم که در جامعه چنین رفتارهایی نباشد. ما می جنگیم که عدالت برقراربشود.ما برای برقراری عدالت می جنگیم.اگر قرار باشد خودمان عدالت را برقرار نکنیم، جنگ ما به هدف والای خود نمی رسد و هدفمان محقق نمی شود.»آن فرمانده معذرت خواهی کرد و در ته صف ایستاد.آن جوان بسیجی در عملیات کربلای 4 مفقود الأثر شد.
نسبت بین راه بسیجی مد نظر امام (ره)و تحجر و التقاط که امروزه متأسفانه در جامعه مورد خلط واقع می شود، چیست؟
-اگر کسی می خواهد تکلیف خودش را در هر مقطع درست تشخیص بدهد، باید شرایط، فضا و زمانه را دقیق بشناسد و باید با دنیا آشنا باشد.بسیجی کسی است که روی پای خودش ایستاده است و منتظر نیست کسی دستور خاصی به او بدهد تا حرکت کند؛ بلکه در هر لحظه به دنبال این است که تکلیف خودش را بشناسد و بدان عمل کند لازمه تمام این موارد، این است که آن فرد، صاحب بصیرت و معرفت باشد؛ به خصوص در مورد مفاهیم دینی. این بصیرت و معرفت قطعاً با تحجر سازگار نیست و با التفاط هیچ نسبت و میانه ای ندارد.تنها، کسی می تواند بسیجی مورد نظر حضرت امام (ره) باشد که دائماً اهل نوکردن، کامل کردن و عمیق کردن بصیرتش باشد.
جای خالی تفکر بسیجی در مدیریت جامعه چقدر احساس می شود؟
-تعبیر حضرت امام (ره)این است که «اگر در کشوری نوای خوش تفکر بسیجی طنین انداز بشود، چنین کشوری در مقابل جهانخواران بیمه می شود».الآن ببینید ما در حوزه سیاست، توانستیم دست رد بر سینه جهانخواران بزنیم.اما در حوزه اقتصاد، فرهنگ و در بسیاری از مسائل اجتماعی، متأسفانه کمتر توفیق داشته ایم.چرا؟ چون به تعبیر حضرت امام، نوای خوش تفکر بسیجی در این عرصه ها بر کشور حاکم نشده است.
حقیقت مطلب این است که خلأ جدی نبود تفکر بسیجی در بین بسیاری از مسئولان فرهنگی، اقتصادی، صنعتی و حتی سیاسی ما احساس می شود. اگر «تفکر بسیجی»در بین حاکمان جامعه ما ساری و جاری بود، قطعاً مشکلات جامعه ما بسیار کمتر بود و قدرت و نفوذ و تأثیرگذاری ما بر مناسبات جهانی، بسیار بیشتر بود.
عملکرد نهادهای متولی بسط و ترویج تفکر بسیجی را چطور ارزیابی می کنید؟
-مختصر و ساده بگویم که اگر بخواهیم تفکر بسیجی را محدود به چند نهاد مشخص دولتی بکنیم، راه به جایی نمی بریم. هیچ نهادی متولی تفکر بسیجی نیست.اگر نیروی مقاومت را متولی تفکر بسیجی بدانیم، راه خطا رفته ایم. بسیج یک تفکر است، یک نگاه دینی به جهان و زندگی است. این نگاه دینی به جهان و زندگی، متولی خاصی ندارد.تمام نهادهایی که به نوعی در عرصه فرهنگ دینی و گسترش دینی تلاش می کنند، از حوزه های علمیه گرفته تا مؤسسه های خصوصی و فردی که به سهم خود در ترویج فرهنگ دینی تلاش می کنند، می توانند مروج فرهنگ بسیجی باشند ما نه توقع داریم و نه شدنی است که نهاد خاصی به اسم نیروی مقاومت بخواهد متولی بسیج و فرهنگ بسیجی باشد کما اینکه همه انسان ها، همه کسانی که فرهنگ دینی و شیعی را پذیرفته اند و آشنا و عاشق آن شدند، می توانند بسیجی باشند. چون تفکر بسیجی یک امر عمومی است و به تعبیر حضرت امام (ره)«شجره طیبه است که اصلش ثابت و فرعش در سماء است».
به عنوان آخرین سؤال، بهترین راه شناخت بسیج و اندیشه ی بسیجی چیست؟
بهترین راه برای آشنایی با تفکر بسیجی، مرور جدی صحیفه حضرت امام (ره)است.یعنی اگر کسی می خواهد بداند که فرهنگ بسیجی یعنی چه، اگر بخواهد موقعیت خودش را درک کند، اگر بخواهد تأثیرات، قدرت و شرایط خودش و حتی آسیب شناسی تفکر بسیجی را درک کند، حتماً باید به آرا و اندیشه های احیاگر این تفکر مراجعه کند.
منبع:ماهنامه امتداد ش24
محمد صادق کوشکی، دانش آموخته مقطع دکترای اندیشه سیاسی، از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و مدیر گروه معارف اسلامی آن دانشگاه است که سابقه حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل را دارد.او مدت چند سال مسئولیت دفتر هنر و ادبیات مرکز اسناد انقلاب اسلامی را نیز بر عهده داشت. کوشکی از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق (ع)و فعالان بسیج دانشجویی و مذهبی بسیاری به سخنرانی پرداخته است چندین کتاب و مقاله درباره ی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)و تفکر بسیجی از او منتشر شده است.
موضوع بحث ما ویژگی تفکر بسیجی از دیدگاه امام خمینی (ره) است. حضرت امام(ره)می فرمایند که «اگر تفکر بسیجی بر این مملکت طنین انداز بشود، کشور از آسیب ها و خطرات مصون می ماند، و گرنه ما بایسیتی هر لحظه منتظر خطر باشیم».می خواهیم بدانیم، این تفکر دارای چه ویژگی هایی است و آن را از تفکرات دیگر متمایز می سازد؟
-چند تا ویژگی در این زمینه به ذهنم می رسد:
یک)بسیجی کسی است که هویت خودش را از دین یا به تعبیر حضرت امام (ره)از اسلام ناب گرفته باشد و در واقع این قرائت از اسلام، هم قرائت شیعی و قرائت علوی از اسلام است و هم قرائت حسینی و جعفری و مهدوی؛ این بسیجی تفکرش، عملش و هر آنچه که از وی صادر می شود، در راستای اسلام ناب است.
دو)بسیجی کسی است که اهل اراده است و جز به خودش و توانایی های اعتقادی خود، به چیزی تکیه ندارد و دست امید به سوی کسی غیر از خدای خودش دراز نمی کند؛ برای انجام وظایفش، منتظر هیچ کسی و هیچ چیزی نیست، بلکه صرفاً در هر لحظه به این فکر می کند که چه تکلیفی دارد و چگونه باید به بهترین نحو، تکلیفش را انجام بدهد. تفاوت بسیجی با سایر افراد این است که دیگران اگر زمینه فعالیت فراهم بشود، کاری می کنند، اما اگر زمینه فراهم نشد، نه، ولی بسیجی منتظر نمی ماند بلکه زمینه فعالیت را فراهم می کند و خودش مشغول انجام تکلیفش می شود.اینکه به چه قیمتی و با چه هزینه ای و با چه صورتی، چندان برایش مشکل نیست. خودش این مشکلات را حل می کند.
سه)بحث دیگر این است که بسیجی نگاه تکلیف محور به جهان دارد؛ کسی است که دنیا را عرصه تکلیف می داند و محور همه فعالیت هایش را تکلیف شرعی می داند به همین خاطر، تنها چیزی که برایش اهمیت دارد، این است که به تکلیف شرعی اش عمل کند اینکه در واقعیت آیا مابه ازایی دارد یا نه؟ بازتابش در بین دیگران چیست؟ چه تأثیری دارد؟آیامسخره اش می کنند؟آیا قدرشناسی نمی کنند؟ بی مهری یا کم مهری می کنند؟ دیگر این گونه مسایل برایش مهم نیست!در قبال انجام تکالیف، هیچ توقع و چشم داشتی از هیچ کس ندارد تنها چیزی که برایش مطرح نیست این است که به چشم بیاید چون احساس می کند که تکلیف الهی خودش را انجام می دهد که تنها مخاطب این عمل و نیت، خداوند است و به همین خاطر دیگر نگاهش به چپ و راست، این سمت و آن سمت،به مردم و رسانه ها، مقامات حکومتی و مسئولین بنیاد فلان نیست و به هیچ کس از اینها چشم داشتی ندارد.
چهار)بسیجی کسی است که چند بِعدی است و در عین حال که فردی مثبت، سازنده و نمونه است. به عنوان همکار و یک کارگر یا کارفرما و به عنوان یک فروشنده یا خریدار یا به عنوان یک شهروند، سعی می کند دین در تمام عرصه های زندگی اش حضور و تجلی داشته باشد.در عرصه های سیاسی هم اهل تحلیل و اهل فهم سیاسی است. در عرصه های اجتماعی، اهل حضور مؤثر و مثبت است.صحنه حضورش هم محدود به محله و شهر و استان و کشور خودش نیست.نگاهش بین المللی و جهانی است؛ تمام مردم دنیا را عرصه فعالیت و خدمت خودش می داند جنگ خودش را جنگ فقر و غنا و یک جنگ عقیدتی می داند که محدود به هیچ جغرافیا و مرزی نیست.برای جهاد، هیچ حدومرزی نمی شناسد و تنها چیزی که حد و مرز جهاد بسیجی را مشخص می کند، تکلیف است؛ یعنی اگر بسیجی در عرصه ای وارد نشود، به این معنی است که در آنجا وسع و توانایی نداشته و یا در آنجا احساس تکلیف نکرده است.اینها خصوصیاتی است که ما می توانیم در جای جای بیانات، افکار و پیام های حضرت امام (ره)جستجو کنیم.این خصوصیات را برای بسیجی به معنای اعم و نه به معنای کسی که مثلاً در مقطع خاصی از تاریخ کشور ما جبهه رفته باشد، به کار برده اند تعریف حضرت امام (ره) از بسیجی این است که «یک دفتری است که عضویت آن را تمام خوبان عالم، از آدم (ع)تا خاتم (ص) امضا کردند».
با این ویژگی هایی که حضرت عالی در مورد بسیجی از دیدگاه امام (ره) فکر فرمودید، سؤال ما این است، چگونه باید تفکر بسیجی را به نسلی که نمونه عینی و عملی آن را در دوران دفاع مقدس و یا سال های انقلاب ندیده ، انتقال داد؟
-با تعریف حضرت امام (ره)درباره ی بسیج اگر همین امروز فردی، هویت دینی اش را به طور کامل حفظ کند و به اندیشه ها و آثار و افکار حضرت امام رجوع بکند، بسیجی است.البته آشنایی با سال های دفاع مقدس، به ما کمک می کند که ما آن تعاریف و مفاهمی را که حضرت امام به آن اشاره کرده است را به صورت بیرونی و تبلور یافته ببینیم و با شاخصه های عینی اش که در سال های دفاع مقدس قابل مشاهده بود، آشنا شویم، نه اینکه در این عملیات چند نفر دشمن کشته و اسیر شدند و یا چه مقدار جغرافیای کشور آزاد شدند. نه! بلکه یک نگاه انسانی، به فضای دفاع مقدس و روابط انسانی که بین خود رزمنده ها، بین رزمنده ها با فرماندهان یا بین رزمنده ها با حضرت امام (ره)، بین رزمنده ها با دشمن، بین رزمنده ها با مردم برقرار بود و... بیندازیم و تأمل بکنیم؛ اگر آنها خوب شناخته شوند این سال های دفاع مقدس می تواند از آن مفاهیم نظری که حضرت امام در توصیف بسیج و تفکر بسیجی ارائه کرده است، الگوهای عملی و عینی به دست ما بدهد.
آقای دکتر!به صورت مشخص تر می خواهیم بدانیم که در نظر امام راحل، تفکر بسیجی چه نسبتی با عدالت گستری و عدالت طلبی و فقر ستیزی دارد؟
- وقتی می گوییم بسیجی هویت خودش را از اسلام ناب می گیرد، اهل تکلیف است و با خصوصیات چند گانه ای که از آن تفکر مطرح کنیم، بسیجی نمی تواند بر کنار از عدالت و بی تفاوت به بی عدالتی و رواج فساد در جامعه باشد. اگر به این تعبیر حضرت امام (ره)در وصیت نامه شان که در خصوص بحث عدالتخواهی است توجه جدی شود که می فرمایند «هدف از ارسال تمام رسل و مبعوث شدن همه انبیا (ع) اقامه قسط در بین مردم است، عیناً ترجمه ای از آیه 25 سوره حدید است.
طبیعی است که یک بسیجی با چنین اندیشه ای، قطعاً عدالتخواه خواهد بود و از آن طرف، فقر در نگاهش به عنوان یکی از مصادیق و پیامدها و زاده های بی عدالتی و خیلی منفور است؛ طبیعتاً برای اینکه اهداف دین در جهان گسترش یابد، در راه برقراری عدالت و ریشه کنی ظلم و فقر مبارزه می کند.
بی مناسبت نیست خاطره ای نقل کنم که مرتبط به بحث عدالت خواهی است. تقریباً قبل از کربلای چهار بود که بچه های لشکر 34 عاشورا در پادگان مستقر بودند. تعدادی از بچه ها برای غذا در صف ایستاده بودند.یکی از فرماندهان گردان در اثر بی توجهی یا عجله ای که داشت، بدون نوبت غذا گرفت. یک نوجوان پانزده -شانزده ساله ای که ته صف ایستاده بود، خیلی صریح یقه ی آن فرمانده را جلوی همه گرفت و با صراحت گفت:«ما می جنگیم که در جامعه چنین رفتارهایی نباشد. ما می جنگیم که عدالت برقراربشود.ما برای برقراری عدالت می جنگیم.اگر قرار باشد خودمان عدالت را برقرار نکنیم، جنگ ما به هدف والای خود نمی رسد و هدفمان محقق نمی شود.»آن فرمانده معذرت خواهی کرد و در ته صف ایستاد.آن جوان بسیجی در عملیات کربلای 4 مفقود الأثر شد.
نسبت بین راه بسیجی مد نظر امام (ره)و تحجر و التقاط که امروزه متأسفانه در جامعه مورد خلط واقع می شود، چیست؟
-اگر کسی می خواهد تکلیف خودش را در هر مقطع درست تشخیص بدهد، باید شرایط، فضا و زمانه را دقیق بشناسد و باید با دنیا آشنا باشد.بسیجی کسی است که روی پای خودش ایستاده است و منتظر نیست کسی دستور خاصی به او بدهد تا حرکت کند؛ بلکه در هر لحظه به دنبال این است که تکلیف خودش را بشناسد و بدان عمل کند لازمه تمام این موارد، این است که آن فرد، صاحب بصیرت و معرفت باشد؛ به خصوص در مورد مفاهیم دینی. این بصیرت و معرفت قطعاً با تحجر سازگار نیست و با التفاط هیچ نسبت و میانه ای ندارد.تنها، کسی می تواند بسیجی مورد نظر حضرت امام (ره) باشد که دائماً اهل نوکردن، کامل کردن و عمیق کردن بصیرتش باشد.
جای خالی تفکر بسیجی در مدیریت جامعه چقدر احساس می شود؟
-تعبیر حضرت امام (ره)این است که «اگر در کشوری نوای خوش تفکر بسیجی طنین انداز بشود، چنین کشوری در مقابل جهانخواران بیمه می شود».الآن ببینید ما در حوزه سیاست، توانستیم دست رد بر سینه جهانخواران بزنیم.اما در حوزه اقتصاد، فرهنگ و در بسیاری از مسائل اجتماعی، متأسفانه کمتر توفیق داشته ایم.چرا؟ چون به تعبیر حضرت امام، نوای خوش تفکر بسیجی در این عرصه ها بر کشور حاکم نشده است.
حقیقت مطلب این است که خلأ جدی نبود تفکر بسیجی در بین بسیاری از مسئولان فرهنگی، اقتصادی، صنعتی و حتی سیاسی ما احساس می شود. اگر «تفکر بسیجی»در بین حاکمان جامعه ما ساری و جاری بود، قطعاً مشکلات جامعه ما بسیار کمتر بود و قدرت و نفوذ و تأثیرگذاری ما بر مناسبات جهانی، بسیار بیشتر بود.
عملکرد نهادهای متولی بسط و ترویج تفکر بسیجی را چطور ارزیابی می کنید؟
-مختصر و ساده بگویم که اگر بخواهیم تفکر بسیجی را محدود به چند نهاد مشخص دولتی بکنیم، راه به جایی نمی بریم. هیچ نهادی متولی تفکر بسیجی نیست.اگر نیروی مقاومت را متولی تفکر بسیجی بدانیم، راه خطا رفته ایم. بسیج یک تفکر است، یک نگاه دینی به جهان و زندگی است. این نگاه دینی به جهان و زندگی، متولی خاصی ندارد.تمام نهادهایی که به نوعی در عرصه فرهنگ دینی و گسترش دینی تلاش می کنند، از حوزه های علمیه گرفته تا مؤسسه های خصوصی و فردی که به سهم خود در ترویج فرهنگ دینی تلاش می کنند، می توانند مروج فرهنگ بسیجی باشند ما نه توقع داریم و نه شدنی است که نهاد خاصی به اسم نیروی مقاومت بخواهد متولی بسیج و فرهنگ بسیجی باشد کما اینکه همه انسان ها، همه کسانی که فرهنگ دینی و شیعی را پذیرفته اند و آشنا و عاشق آن شدند، می توانند بسیجی باشند. چون تفکر بسیجی یک امر عمومی است و به تعبیر حضرت امام (ره)«شجره طیبه است که اصلش ثابت و فرعش در سماء است».
به عنوان آخرین سؤال، بهترین راه شناخت بسیج و اندیشه ی بسیجی چیست؟
بهترین راه برای آشنایی با تفکر بسیجی، مرور جدی صحیفه حضرت امام (ره)است.یعنی اگر کسی می خواهد بداند که فرهنگ بسیجی یعنی چه، اگر بخواهد موقعیت خودش را درک کند، اگر بخواهد تأثیرات، قدرت و شرایط خودش و حتی آسیب شناسی تفکر بسیجی را درک کند، حتماً باید به آرا و اندیشه های احیاگر این تفکر مراجعه کند.
منبع:ماهنامه امتداد ش24
