اگر عیسی بن مریم - علی نبینا وآله و علیهماالسلام - توانست در گهواره حرف بزند و بگوید « إنِی عبدُالله آتانی الکتابَ وجعلنی نبیّاً و جعلنی مبارکاً أین ما کنتُ و أوصانی بالصلوة و الزکاة مادمت حیا ... » (1) ؛ و اگر یحیی بن زکریا توانست در دوران کودکی و صباوت، قانون الهی و حکمت را به عنوان یک پیامبر دریافت کند تا این که خداوند در مورد او بفرماید : « یا یحیی خذ الکتاب بقوة و آتیناه الحکم صبیاً » (2) ؛ پس امام ما « محمد بن علی الجواد » نیز می تواند در هفت سالگی طبق نقل مرحوم شیخ مفید (3) به امامت و مقام ولی اللّهی برسد و واسطه بین خلق و خالق شود !
از قدیم الأیام اعتقاد شیعه راجع به امامت حضرت جواد علیه السلام مورد قدح مخالفین و اهل ریب و شک بوده است و علت این مسئله استبعادی بوده است که راجع به کمی سنّ حضرت داشته اند .
ظاهرا اولین تشکیکها در زمان خود حضرت رضا علیه السلام بوده است :
صفوان بن یحیی می گوید : به امام رضا علیه السلام عرض کردم : ما قبل از اینکه خداوند به شما ابا جعفر (امام جواد علیه السلام) را ببخشد وقتی از شما [ راجع به امام بعدی ] س?ال می کردیم می فرمودید : خداوند به من پسری را خواهد بخشید ، حال خداوند وی را به شما بخشیده است و چشم ما را روشن کرده است ، خداوند نیاورد روزی را که ما تو را از دست بدهیم ولی اگر خدای نخواسته حادثه ای رخ داد به چه کسی مراجعه کنیم ؟!
حضرت با دستش به اباجعفر - در حالی که مقابلش ایستاده بود - اشاره نمود ، من عرض کردم : فدایت شوم ، این فرزند سه ساله است ؟!
فرمود : این [ کمی سنّ ] به [ امامت ] او ضرری نمی رساند چرا که عیسی به نبوت مبعوث شد در حالی که کمتر از سه سال داشت! (4) .
و همچنین خیرانی از پدرش نقل می کند که گفته است : مقابل امام رضا علیه السلام ایستاده بودم که شخصی پرسید : آقای من اگر حادثه ای رخ داد [ بعد از شما ] به سراغ چه کسی برویم ؟!
فرمود : به سراغ فرزندم ابا جعفر !
گویا آن گوینده سن امام جواد علیه السلام را کم دید [ و تعجب نمود ] !
حضرتش در مظلومیت دوران ولادت نیز بی شباهت به جناب عیسی بن مریم علیهماالسلام نیست چرا که همان طور که ولادت عیسی علیه السلام از طرف بنی اسرائیل مورد اعتراض واقع شد و به جناب مریم گفتند : « یا مریم لقد جئت شیئاً فریاً * یا أخت هارون ما کان أبوک امرأ سوء و ما کانت أمک بغیاً »انتساب حضرت جواد به امام رضا علیهماالسلام از طرف نزدیکان و اطرافیان مورد تشکیک واقع شد
امام رضا علیه السلام فرمود :
خداوند سبحان عیسی بن مریم را به رسالت و نبوت بر انگیخت، آن هم پیامبری که دارای شریعت جدید بود، در سنّی که کمتر از آن سنّی که ابو جعفر در آن می باشد ! (5)
ظاهرا شباهت امامت حضرت جواد علیه السلام به نبوت عیسی علیه السلام به امر بالا محدود نمی شود و حضرتش در مظلومیت دوران ولادت نیز بی شباهت به جناب عیسی بن مریم علیهماالسلام نیست چرا که همان طور که ولادت عیسی علیه السلام از طرف بنی اسرائیل مورد اعتراض واقع شد و به جناب مریم گفتند : « یا مریم لقد جئت شیئاً فریاً * یا أخت هارون ما کان أبوک امرأ سوء و ما کانت أمک بغیاً » (6) انتساب حضرت جواد به امام رضا علیهماالسلام از طرف نزدیکان و اطرافیان مورد تشکیک واقع شد و از این طریق ظلمی بسیار بزرگ بر حضرت رضا علیه السلام روا داشتند !
یحیی بن نعمان می گوید : شنیدم که علی بن جعفر ( عموی امام رضا علیه السلام) با حسن بن حسین بن علی بن الحسین سخن می گوید :
به خدا قسم که خداوند اباالحسن (امام رضا علیه السلام) را یاری نمود !
حسن به او گفت : آری فدایت شوم به خدا که برادرانش به او ظلم کردند !
علی بن جعفر نیز گفت : آری به خدا ما عموها هم به او ظلم کردیم !
حسن س?ال کرد که شما چگونه ظلم کردید من که حاضر نبوده ام !؟
[علی بن جعفر] گفت : برادران امام رضا علیه السلام و ما به او گفتیم : در میان ما اهل بیت هیچ امامی که گندم گون ( سبزه ) باشد وجود نداشته است !!!
امام رضا علیه السلام فرمود : او پسر من است !!
گفتند : رسول خدا صلی الله علیه وآله بوسیله قیافه شناسان (7) قضاوت نمود تو نیز بین ما و خود چنین کن !!!
فرمود : شما آنها را دعوت کنید اما من این کار را انجام نمی دهم ! و به آنها نگویید که آنها را برای چه دعوت کرده اید و این کار در خانه خودتان باشد !
هنگامی که آنها آمدند ما را در باغ نشاندند و عموها و برادران و خواهران جمع شدند و لباس و عرقچینی پشمی بر تن او کردند و بیلی بر دوشش نهادند (تا شناخته نشود) و به او گفتند : داخل باغ شو و این طور وانمود کن که مشغول کاری. سپس امام جواد علیه السلام را آوردند و به آن عالمان گفتند که پدر این پسر را در این جمع پیدا کنید!!
از قدیم الأیام اعتقاد شیعه راجع به امامت حضرت جواد علیه السلام مورد قدح مخالفین و اهل ریب و شک بوده است و علت این مسئله استبعادی بوده است که راجع به کمی سنّ حضرت داشته اند
آنها گفتند ما پدر او را در این جمع نمی بینیم و این افراد عموها و عمه های اویند و اگر پدرش در این جمع باشد آن کسی نخواهد بود جز شخصی که درون باغ است چرا که ساق پای کودک به ساق او شبیه است !
وقتی امام رضا علیه السلام رو به آنها کرد (قاطعانه) گفتند که او پدر کودک است !... (8)
و باز شباهت حضرتش به حضرت مسیح به این جا ختم نمی شود چرا که حضرت مسیح فرمود : خداوند مرا مایه برکت قرار داده است در هر جا که باشم (9) و در روایات وارد شده است که عیسی از هر بیابانی که می گذشت آن بیابان سر سبز می گشت !
در مورد امام جواد علیه السلام نیز امام رضا علیه السلام فرمود :
این فرزندی است که هیچ فرزندی برای شیعه ما از او پر خیر و برکت تر نبوده است !! (10 )
و همچنین در باب معجزات حضرتش می خوانیم :
وقتی از بغداد به سمت مدینه می رفت در حالی که مردم او را مشایعت می کردند به مسجد کوفه وارد شد که در آن وقت در صحن مسجد درخت خرمایی بود که میوه نداده بود ، حضرت آبی درخواست نمود و در پای آن نخل با آن وضو گرفت .... وقتی نماز مغرب را خواند و مردم به سمت آن درخت برگشتند مشاهده نمودند که آن درخت ، میوه نیکویی داده ، تعجب کردند و از آن خوردند و دیدند که شیرین و بی هسته است ... (11) .
پی نوشت ها :
1-سوره مریم ، آیه 30 و31 .
2- سوره مریم ، آیه 12 .
3- ارشاد مفید ، ج2ص 264 .
4- همان ، ج2 ص266 .
5- همان ، ج2 ص268 و کافی ج1 ص322 .
6- سوره مریم ، آیه 27و28 « ای مریم امر زشتی به جا آوردی ای خواهر هارون پدر و مادر تو انسانهای بد کاره ای نبودند! » .
7- در قدیم کسانی بوده اند که با استفاده از علم قیافه شناسی نسبت خانوادگی افراد را به یکدیگر اثبات یا نفی می کردند که در فقه این کار حرام شمرده شده است و شاید به همین دلیل حضرت فرمودند من این کار را انجام نمی دهم .
8- کافی ، ج1 ص322 ح14 باب نص بر امامت امام جواد علیه السلام .
9- سوره مریم ، آیه 31 .
10- ارشاد مفید ج2ص268 .
11- همان ص278 .
